होलार समाज सामाजिक संस्था, महाराष्ट्र राज्य, पुणे आय. एस .ओ ..9001 2015 आंतरराष्ट्रीय गुणवत्ता व्यवस्थापन प्रणाली मानांकन प्राप्त संस्था संस्थापक अध्यक्ष श्री. नामदेवराव आयवळे दिनांक. 17.8 2025 . ते. 28.8.2025 रोजी पुणे येथे विपश्यना शिबिरात सहभागी झालो होतो खरंच मला मिळालेला अनुभव अतिशय उत्तम असा मिळालेला अनुभव आहे खालील माहिती. विपश्यना म्हणजे काय? विपश्यना म्हणजे "जशी आहे तशी गोष्ट पाहण्याची कला". ही बुद्धकालीन ध्यान पद्धत असून, तिचा उद्देश आहे मनाचं शुद्धीकरण आणि अंतर्मुख होऊन जीवनाचं सत्य जाणणं. विपश्यना ध्यानाचे महत्त्व व उपयोग: 1. मानसिक शांती आणि तणावमुक्त जीवन: दिवसाला १०-११ तास ध्यानामुळे मन शांत होतं. चिंता, भीती, राग, हेवा यासारख्या भावना कमी होतात. 2. एकाग्रता आणि मानसिक स्पष्टता वाढते: सतत स्वतःच्या श्वासावर आणि शरीरिक संवेदनांवर लक्ष केंद्रित करताना एकाग्रता विकसित होते. निर्णय क्षमता सुधारते. 3. स्वतःचा अभ्यास (Self-awareness): मौनामुळे (Noble Silence – आर्य मौन) मन अधिक स्पष्ट होते आणि स्वतःच्या विचार-भावनांचा अभ्यास करता येतो. 4. शिस्त आणि संयम शिकवते: ठराविक दिनचर्येचे पालन, साधे अन्न, कोणताही बाह्य संपर्क नाही – यामुळे जीवनशैली शिस्तबद्ध होते. 5. धार्मिक नसून वैज्ञानिक पद्धती: कोणताही विधी, पूजा, मंत्र नाहीत. ही ध्यानपद्धती सर्वधर्मसमभाव ठेवून "मनावर काम" करते. 6. शारीरिक व मानसिक आरोग्यासाठी उपयुक्त: अनेक लोक म्हणतात की नियमित विपश्यना केल्याने झोप चांगली लागते, रक्तदाब नियंत्रित राहतो आणि मनोविकार दूर राहतात. विपश्यना शिबिरातले महत्त्वाचे नियम: मौन पालन (आर्य मौन) कोणताही संपर्क नाही – मोबाईल, पुस्तक, लेखन बंद साधे, सात्विक अन्न पुरुष व महिला वेगळे राहतात, परंतु ध्यानसत्र एकत्र असू शकते रोज १० तास ध्यान तुमच्यासारख्या साधकांसाठी हे कसं फायदेशीर? समाजसेवेचं काम करताना, अंतर्मुख होणं, मनःशांती ठेवणं फार महत्त्वाचं असतं. आपल्या कृती मागचं हेतू, राग-वेदना इत्यादी टाळणं – हे शक्य होतं. हळूहळू व्यक्तिमत्वात परिवर्तन दिसू लागतं. विपश्यना म्हणजे जीवनशैली बदलणारी कला तुम्ही अनुभवलेली शिस्त, मौन, अंतर्मुखता – ही फक्त १० दिवसांची गोष्ट नाही, तर आयुष्यभर उपयोगी ठरणारी साधना आहे.